'Hitting the wall'

In een goed verhaal zit er altijd een muur (of zelfs een complete berg), tussen de situatie van nu en wat kan zijn. Iemand leerde me ooit, in de beste verhalen (‘echte literatuur’) ben je vooral zelf de muur. Het narratieve conflict wordt dan vooral een persoonlijk, innerlijk conflict.

Heel leuk, in het nogal positieve boek ‘Hitting The Wall’ van Ash Taylor uit 2020 wordt die muur op nogal creatieve wijze geslecht, door erop te klimmen en te gebruiken als springplank.

Hoe verbeelding je ver kan brengen!

Een nogal groot conflict, zowel persoonlijk als collectief, is de muur tussen nu en toekomst. De praktijk van alledag is enorm gefocust op het hier en nu, ver vooruit willen kijken schiet er nogal eens bij in.

DE 'MOONSHOT'

Wanneer dat gebeurt is de focus vooral op schaarste en tekort, hoe kunnen we actuele problemen aanpakken, in de nabije toekomst. Nadenken over duurzaamheid past in die traditie, schaarste dreigt, hoe gaan we daar mee om?

In de techwereld komt het concept van de ‘moonshot’ (zie het werk van iemand als John Scully uit 2014). Nadenken over de wereld die lichtjes ‘crazy’ is, vanuit een idee van overvloed. Nu heeft alles zijn prijs, letterlijk reizen naar de maan om daar bijvoorbeeld grondstoffen te winnen heeft vele schaduwkanten. Niets is gratis, zeker niet als de techwereld zich ergens op stort!

TIEN PROCENT ERBIJ OF TIEN KEER BETER

Toch is het idee van de ‘moonshot’ wel aansprekend. Denk na over de toekomst als een ‘radical possibility’, en niet zozeer vanuit schaarste. Als je het klein aanpakt bedenk je iets dat tien procent beter is, als je groot denkt bedenk je iets dat tien keer zo goed is.

Bij toekomst past niet alleen doemdenken, maar juist optimisme en veel, heel verbeeldingskracht. Ik ben nogal geraakt door initiatieven als het ministerie van toekomst waar jongeren zich neerzetten als tijdsrebellen die hardop ageren tegen de tirannie van het korte termijn denken! Prachtig!

KEIHARDE EINDAMBITIES

Als dagvoorzitter heb ik een aantal keren ook iemand als Jan Rotmans mogen ontmoeten, vooral in zijn beginfase, toen hij school maakte met zijn transitiebenadering. Over een echte tijdsrebel gesproken, en een anti-silo denker pur sang. Het is hartverwarmend om te zien hoe gedreven en standvastig hij het al die jaren volhoudt. De kern van zijn benadering zit vol verbeeldingskracht: ‘Draai het om’. Zorg voor spijkerharde doelen ver weg in de tijd en wees flexibel als het gaat om tussentijdse ambities en mijlpalen. Mislukken is een ongepast woord in die zienswijze, het is meer een muur waarop je staat en die je als springplank gebruikt!

#nosilo #bestuurskunde