BIO-MANAGEMENT

Kunstenaars laten zich in hun werk vaak inspireren door de natuur, in gebruik van kleuren en vooral natuurlijke vormen. Er is een mooie parallel met organisatie-innovatie. Steeds vaker zien we een beroep op ‘artful leadership’ (de term is van Jodie Tonita) voor systemische verandering. Waarbij dankbaar en graag gebruik gemaakt wordt van inzichten uit de natuur. Daar is zelfs een aparte tak van sport voor ontstaan, de biomimicry! Waarin publicaties verschijnen als ‘Biomimicry and Business’. Heel leuk!

Wat vooral aardig is dat met een ferme trap afgerekend met ‘verkeerde’ metaforen. Vechten als een leeuw, strijden als een tijger, dat hebben we nu wel gehad. Het leidt tot haantjesgedrag, domeingevecht en siloachtige territoriumdrang. In plaats van competitie en strijd wordt juist ‘interdependentie’ benadrukt. Planten en dieren die de tijd overleven doen dat in ecologische community, omdat ze elkaar – letterlijk - voeden.

‘FRACTALS’

‘Artful leadership’ is nauw verbonden met design-denken. Welke ontwerpen en methodieken, met een natuurlijke component, helpen om doorbraken te krijgen in samenwerking tussen maar ook binnen organisaties? Ik noem enkele voorbeelden.

Populair is vooral de vergelijking met ‘fractals’, nooit eindigende en zich steeds herhalende patronen. In plaats van met veel bombarie met veel partijen samenwerkingsovereenkomsten afsluiten, is het handiger om te investeren in kleinschalige en ‘diepe’ samenwerking, waarbij luisteren en echt samen optrekken de basis vormt. Kringsgewijs kun je dat dan uitbouwen.

ZWENKEND DOOR HET WATER

Populair is ook de vergelijking met vissen die zich obstakels vermijdend door het water bewegen. Daar zit geen diep en doordacht plan achter, maar (intuïtieve) slimme reactie. In plaats van te veel energie steken in nauw omschreven doelen en ambities, is procesmatig creëren de andere, meer organische optie. Nooit vergeet ik de secretaris van een kerk die mij even tussen neus en lippen uitlegde wat zijn organisatie allemaal deed om eenzaamheid te beperken. Onvoorstelbaar veel, ik heb nog geen publieke instelling daar maar een beetje aan zien tippen. Toen ik naar het geheim vroeg, grijnsde hij en zei: ‘Kijk, dat krijg je nou als je de tijd neemt en het organisch aanpakt’. Het is een wijsheid van het niveau: ‘Gras gaat niet harder groeien door er aan te trekken’, maar daarom niet minder waar.

WEDDEN OP MEERDERE PAARDEN

Organisatie-activist Adrienne Maree Brown heeft het in haar werk vooral over ‘emergent strategy’. Laat je verrassen door wat in vertrouwen werken oplevert. Mooi vond ik haar advies om in plaats 'de strategie' vooral te praten over 'een strategie'. Bewandel steeds meerdere innovatiesporen tegelijk, wed op meerdere paarden. Een hoge ambtenaar van het Landbouw-Ministerie leerde me ooit: 'Innovatie is verspilling', is helaas ook waar!   

‘SHIT HAPPENS’

Opvallend bij al deze bio-management is de vaak gemaakte vergelijking met mest. Zoals door Oscar Jansen in zijn boek 'Shit Happens'. Mest is ook de metafoor van mislukken en van afval. Organisatie-innovatie is ‘messy’, het is rommelig en loopt nooit als gepland.

#nosilo #bestuurskunde #warmenetwerken