Vooruitdenken is een schaarse, strategische vaardigheid: schakelen tussen vandaag, morgen en overmorgen, met oog voor het verband én met stevige terugblik. Wie goed vooruitziet, handelt beter onder druk: het denkwerk is al gedaan.

Hoe leer je dat spelenderwijs, los van de waan van de dag? Train het door steeds te schakelen tussen vandaag, deze maand en later. Teken drie kolommen, kies actiekaarten voor ‘vandaag’ en noteer wat de keuze over een maand en over een jaar betekent. Vergelijk welke optie later het minste gedoe geeft én nu haalbaar is. Zo kijk je vanzelf twee, drie zetten vooruit.

𝘎𝘦𝘣𝘳𝘶𝘪𝘬 𝘦𝘦𝘯 𝘯𝘪𝘦𝘶𝘸𝘴𝘶𝘪𝘵𝘻𝘦𝘯𝘥𝘪𝘯𝘨

Varieer met tijdsprongen: scenariokaarten met wendingen waarop teams alert reageren met nieuwe oplossingen. Of gebruik een nieuwsuitzending. Geef elk toekomst-bericht een pessimistische en een optimistische variant: bij pessimisme schade beperken, bij optimisme extra winst realiseren.

Speel ook terug uit de toekomst: laat anderen één vraag stellen vanuit “de toekomst” — wat heb je drie maanden geleden niet gezien? Vooruitdenken wordt zo mini-toneel.

𝘚𝘱𝘦𝘦𝘭 𝘩𝘦𝘵 𝘳𝘢𝘥𝘢𝘳-𝘴𝘱𝘦𝘭

Vooruitdenken is een spier: train op kleine signalen. Let op terugkerende vragen, groeiende frustraties, herhaalde kleine successen—vaak voortekenen van grotere beweging.

Speel het radar-spel: iedereen noteert wekelijks drie kleine signalen. Of leg één signaal op tafel en bedenk in twee minuten: als dit groeit, hoe ziet het er over drie maanden uit, en wat doen we nu om het te voorkomen of te versterken? Werk met meerdere plannen.

Of kies de trio-aanpak: voor één kwestie maak je drie miniplannen—veilig, snel, gedurfd. Door te vergelijken denk je automatisch in verschillende toekomsten.

𝘌𝘷𝘦𝘯 𝘦𝘦𝘯 𝘨𝘢𝘴𝘵𝘣𝘳𝘪𝘭 𝘰𝘱

Leer buiten je bubbel. Laat elke deelnemer een ‘gast bril’ kiezen—burger, collega, journalist, financier—en vijf minuten reageren: wat zie, hoor of voel ik over zes maanden als dit doorgaat?

Uit: Ernstig Spelen, december 2025

#bestuurskunde #seriousgaming #beleidsverhalen